Page 128 - dcp3

117
งานช่างผ้าลายทองแผ่ลวด
เรียบเรี ยงโดย สำ�นั กช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร
งานช่างผ้ าลายทองแผ่ลวด คือ การที่ผู้มี ความชำ�นาญในงานฝีมือหลายแขนงมารวมตั วกันสร้างสรรค์ งาน
ศิลปกรรมที่มีขั้นตอนกระบวนการสร้างงาน ตั้งแต่การออกแบบลวดลาย นำ�มาตอก ฉลุ กางแผ่ต่อเป็นผืนใหญ่ นำ�ไปปิด
ด้วยทองคำ�เปลว และประดับกระจก แล้วเย็ บตรึงลวดลาย โดยใช้ด้ายเส้นใหญ่ เดินเส้นไปตามแบบตัวลายเป็นเส้นลวด
และใช้ด้ายเส้นเล็ กเป็นการเย็บตรึงตามลวดลายให้ติดแน่ นบนผืนผ้า เพื่อใช้ประกอบในงานศิลปกรรมต่ างๆ เช่น
ผ้าม่าน หลั งคาเรือพระราชพิธี ฉัตรเครื่องสูงต่างๆ ธงงอนราชรถ ผ้าดาดหลังคาพระศีวิ กากาญจน์ เป็นต้น
งานพระราชพิธีพยุหยาตราชลมารค เป็นที่ทราบกันดีคือพระราชพิธีถวายผ้าพระกฐินในเทศกาลออกพรรษา
ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงฟื้นฟูขึ้นมาใหม่ในปีพุทธศักราช ๒๕๐๓ โปรดฯ ให้จัดพระราชพิธีถวายผ้าพระกฐิน
ถวาย ณ วัดอรุ ณราชวรารามราชวรมหาวิหาร ประชาชนสองฟากฝั่งแม่นํ้าได้มี โอกาสเผ้าถวายความจงรักภั กดี
และประกาศให้ชาวโลกได้รู้จักโบราณราชประเพณีของไทย ขบวนเรือพระราชพิธี พยุหยาตราชลมารคเป็นริ้วกระบวน
เรือที่จัดขึ้นเมื่อพระมหากษัตริ ย์ในสมัยโบราณเสด็จพระราชดำ�เนินไปในการพิธีต่างๆ มาตั้ งแต่สมัยสุโขทั ยแล้ว และ
มีการปฏิบัติ สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน แสดงให้เห็นถึงวั ฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี ของชาติตามขัตติยราช
ประเพณีที่สืบทอดตลอดมา พระองค์ทรงฟื้ นฟู สืบทอดพระราชพิ ธีพยุ หยาตราชลมารค ทำ�ให้มี การสืบทอดงาน
ศิลปกรรมประกอบเรือพระราชพิธีที่สำ�คั ญหลายอย่าง ดั งเช่น งานช่างผ้าลายทองแผ่ลวด และยังมีเครื่องประกอบ
งานศิลปกรรมหลายแขนงมิ ให้สูญหาย เกิดการสืบทอดพัฒนางานช่างให้ คงอยู่ต่ อไป โดยสำ�นั กช่างสิ บหมู่เป็ น
หน่วยงานที่ดำ�เนินการซ่อม และสร้างผ้าลายทองแผ่ลวด โดยจะเห็นจากหลังคา ผ้าม่าน และเครื่องประกอบหลายอย่าง
ในเรือพระราชพิธี เป็นต้น