Page 48 - dcp2

37
การย่ างไฟ เป็นวิธีการรักษาผู้ป่วยวิธีหนึ่งของการแพทย์พื้นบ้านอีสาน ใช้รั กษาผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ
เช่น ตกต้นไม้ ควายชน หรือรถจั กรยานยนต์ล้ม ผู้ที่ได้รับอุบัติเหตุมี อาการเคล็ด ขัดยอก ฟกชํ้าดำ �เขียว แผลถลอก
การย่างไฟมีจุดเด่นในการแก้อาการเจ็บป่วยโดยช่วยให้เลือดลมในร่างกายไหลเวียนดี ทำ�ให้เลือดกระจายและป้ องกัน
เลือดตกในหรือเลือดคั่งค้าง เป็นการใช้ความร้อนที่เหมาะสมผ่านตัวยาสมุนไพรเพื่ อให้ออกฤทธิ์และความร้อน ไออุ่นจะทำ�ให้
นํ้ามันหอมระเหยในสมุนไพรช่วยบำ�บัดเลือดลมในร่างกายให้เป็นปกติ การย่างไฟเป็นทั้งกระบวนการปฐมพยาบาลและ
รักษาผู้ ที่ประสบอุบัติ เหตุที่มีการใช้มานานนับร้อยปี โดยเฉพาะในกลุ่มชาติพันธุ์ต่ างๆ ในภาคอีสาน
การย่ างไฟ มีวิ ธีการดังนี้
๑. นำ�แคร่มาวางไว้ที่โล่ง ติดไฟใช้ไม้ ฟืนหรือถ่ าน ไม้ที่นิยมนำ�มาใช้ ได้แก่ จิก(เต็ง) ขี้เหล็ ก สะแกนา จากนั้นเท
ข้าวเปลือกที่นึ่งใหม่แล้วเกลี่ยกระจายให้ทั่วบริ เวณแคร่ตามที่ต้องการ
๒. วางสมุนไพรลงบนแคร่ให้ทั่ว (แล้วแต่สูตรตำ�รับ) ปูผ้าหรือเสื่อที่ชุบนํ้ าแล้วบนชั้นของสมุนไพร (ต้องชุบนํ้าก่อน
ย่างเสมอและหลั งจากย่างได้ ๒-๓ ชั่วโมงต้องพรมนํ้าให้ชุ่ม)
๓. ก่อนทำ�การรักษาให้ผู้ป่วยดื่มเหล้าขาว ๔๐ ดีกรี ๑-๒ ก๊ง (ประมาณ ๓๐-๔๐ มิลลิลิตร) ผสมนํ้าตาลทราย
๑-๒ ช้ อนโต๊ะก่อนเพื่ อป้องกัน/รักษาอาการ “เลือดตีขึ้น” หมายถึ งภาวะเลือดตกใน
๔. ผู้ป่วยต้องอาบนํ้าให้สะอาดโดยการอาบนํ้าอุ่นที่มีส่วนผสมของใบมะขามและใบหนาดต้มให้เดือด
๕. ให้สวมเสื้อผ้าหลวมๆ ระบายอากาศหรือถ่ ายเทความร้อนได้ดี เวลาย่างไฟจะได้ไม่อบและร้อนเกิ นไป
๖. การนอนบนแคร่ที่มี ไอร้ อนต้องเฝ้าระวังหรื อประเมินอาการผู้ป่วยทุ กระยะ เพื่อป้องกั นไม่ให้ความร้อนมาก
เกิ นไปจนผิวหนังลวกพอง
๗. ระยะเวลาที่ใช้ ย่างขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย
 ระดับเล็ กน้อย ย่างไฟครั้งละ ๒-๔ ชั่ วโมงทำ�ต่อเนื่อง ๑-๒ วัน
 ระดับปานกลาง ย่างไฟครั้ งละ ๓-๕ ชั่วโมงทำ�ต่อเนื่อง ๒-๔ วัน
 ระดับการเจ็บป่วยรุนแรง เช่น กระดู กหัก หมดสติ ย่างไฟครั้ งละ ๔- ๗ ชั่วโมงทำ�ต่อเนื่อง ๓-๕ วัน
การย่างไฟ
เรียบเรียงโดย อุษา กลิ่นหอม