Page 107 - dcp1

98
มวยโบราณสกลนคร
เรียบเรียงโดย พันเอก(พิเศษ) อำ�นาจ พุ กศรีสุข
มวยโบราณสกลนคร เป็นศิลปะการต่อสู้ ป้องกันตัวของชนเผ่ าญ้อในจั งหวัดสกลนคร เป็นมวยแบบหนึ่งมีมาแต่
โบราณ บางครั้งเรียกว่า “เสือลากหาง” มวยดังกล่าวนี้นิยมฝึกหัดกั นตามคุ้มวัดของหมู่บ้าน เพื่อให้มีกาลังแข็ งแรง สามารถ
ใช้ต่อสู้ ป้องกันตัวได้ แต่ในขณะเดียวกันก็คำ�นึงถึงความสวยงามของลีลาท่ารำ�ท่าฟ้ อนนอกจากนี้ยังมีการรํ่าเรียนเวทมนต์
คาถาเสกเป่าหมัด เท้า เข่าศอกให้มี พละกำ�ลังแข็งแกร่งจนคู่ต่อสู้ ทำ�อั นตรายไม่ได้ การแสดงมวยโบราณมักทำ�กั นในงาน
เทศกาลงานบุญและงานประเพณีต่ างๆ เช่น เทศกาลแห่เที ยนเข้าพรรษา เทศกาลออกพรรษา เป็ นต้น ในเทศกาล
งานบุญเหล่ านี้ ชาวบ้ านในแต่ละคุ้มวัดจะจัดขบวนแห่ของคุ้มวัดของตนเข้าร่วมขบวนอย่างสนุกสนาน ขบวนแห่นอกจาก
จะประกอบด้วยผู้คนที่แต่งกายสวยงามตามแบบพื้นเมืองฟ้อนราไปตามถนนหนทางแล้ว ยังมีคณะนักมวยของแต่ละคุ้มรำ�
ออกหน้าขบวนเป็นที่สะดุดตาแก่ผู้ พบเห็นอีกด้วย
มวยโบราณสกลนครเป็นกีฬาพื้นบ้านและศิลปะการต่อสู้ ที่เกิ ดจากการผสมผสานระหว่ างนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสาน
และชั้นเชิงการต่อสู้แบบมวยโบราณ โดยเน้ นให้เห็ นลีลาท่าทางที่งดงาม มิ ใช่เป็ นมวยที่เข้าคลุกวงในชกเอาแพ้ ชนะกัน
เช่นมวยในปัจจุบัน เพราะจะทำ�ให้เห็นลีลาท่าฟ้อนราน้อยไป
การรำ�มวยโบราณเป็นศิลปะการต่อสู้ที่ที่มี ศิลปะในตัวเอง ไม่เคร่งครัดตายตัวในแบบแผนและกฎเกณฑ์ต่างๆ ความ
งดงามอยู่ที่ท่าทางการไหว้ครู ซึ่งใช้ลีลาจากอากัปกิ ริยาของสัตว์ เช่น เสือ ช้าง ม้า วัว ควายมาดัดแปลงเป็นลีลาการ
เคลื่อนไหว นอกจากนี้ นักมวยบางคนยังนำ�เอาท่ าทางการเคลื่อนไหวของลิง และยักษ์ ในเรื่องรามเกียรติ์ มาประดิษฐ์ เป็น
ท่าทางร่ายรำ �อย่างสวยงามอีกด้วย
มวยโบราณสกลนครมีประวัติความเป็ นมายาวนานเท่าใดไม่ปรากฏ แต่เริ่มมีการบันทึกและสื บทอดโดย ครูจำ�ลอง
นวลมณี ซึ่ งท่านได้อนุรักษ์มวยโบราณสกลนครไว้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอั นลํ้าค่ า ได้ถ่ายทอดศิลปะการต่อสู้และพัฒนา
มาเป็นศิลปะการแสดงในปัจจุบัน
การแสดงมวยโบราณ แบ่งเป็น ๓ ขั้ นตอน คือ เริ่มด้วยการรำ�หมู่เป็นขบวนแห่ตามด้วยท่าไหว้ครูหรือรำ �เดี่ยว แล้ว
แสดงการต่อสู้ ในขั้นตอนสุดท้ าย
๑. การแสดงหมู่ หรือเป็นขบวนนี้เป็นการแสดงกลางแปลงหรือขบวนแห่มีการรำ�เป็นคู่ ท่ารำ�ที่สำ�คัญมีอยู่ด้วยกัน
๙ ท่า คือ ๑.กาเต้นก้อนขี้ไถ ๒.หวะพราย ๓.ย้ายสามเส้า ๔.น้ าวเฮียวไผ่ ๕.ไล่ลูกแตก ๖.ช้ างม้วนงวง ๗.ทวงฮักกวักชู้
๘.แหวกถลากาตากปีก และ ๙.เลาะเลียบตูบ
๒. การรำ�เดี่ยว เป็นการรำ�ไหว้ ครูของนักมวยก่อนจะมีการสู้กัน โดยกรรมการจะเต้นท่ากาเต้นก้อนขี้ไถออก
มารอบๆ วงก่อน จากนั้นนักมวยที่ จะต่อสู้ กันจะออกมาคนละฝ่ายคือชุดสี แดงกับชุดสี นํ้าเงิ นเพื่อให้เกิดความแตกต่ าง
การแสดงเดี่ยวหรือการรำ�ไหว้ครูนี้สามารถแสดงเดี่ ยวบนเวทีได้