Page 104 - dcp1

95
มวยไทย
เรียบเรียงโดย พั นเอก(พิเศษ) อำ�นาจ พุ กศรีสุข
มวยไทย มีร่องรอยพั ฒนาการมาตั้งแต่สมัยสุ วรรณภูมิ เริ่มชัดเจนขึ้นในสมัยทวารวดี รุ่งเรืองในสมัยสุโขทัย อยุธยา
ธนบุรี และรัตนโกสินทร์ เป็นศิลปะการต่ อสู้ที่มีกลวิธีในการใช้ ส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ได้แก่ มือ เท้า เข่า ศอก อย่างละ ๒
ศีรษะอีก ๑ รวมเรียกว่า นวอาวุธ อย่างผสมกลมกลืน ทั้ งในการต่อสู้ ป้องกัน ตัวและเชิงกีฬา
มวยไทย มีความสำ �คัญทั้งต่อบุคคล ชุมชน สังคม และ ประเทศชาติ มีส่ วนสำ�คัญยิ่งในการดำ�รงเอกราชของชาติ
ไทย ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ในสมัยก่อน ชายฉกรรจ์ไทยแทบทุ กคน ทั้งพระมหากษั ตริย์ เจ้ านายชั้นผู้ใหญ่ ขุนนางฝ่าย
ทหาร และ สามัญชน จะได้ รับการฝึกฝนมวยไทยไว้เพื่อป้ องกันตัวและชาติ บ้านเมือง เพราะการใช้อาวุธ เช่น กระบี่
กระบอง พลอง ดาบ ง้าว ทวน ประกอบกับมวยไทย จะทำ�ให้การใช้อาวุธนั้นเกิด ประสิ ทธิภาพสูงสุด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
ในการต่อสู้ป้องกันตัว ระยะประชิ ด
ศิลปะมวยไทย คื อ ศิลปะการต่อสู้ที่ใช้ หลักพื้นฐานและทักษะ การต่อสู้ในระดับต่างๆ คือ ท่าร่ าง เชิงมวย ไม้มวย
และเพลงมวย อย่างผสมผสานกันจนมี ประสิทธิภาพสูงสุด ทั้งการรุกและ การรับ ท่าร่าง คือการเคลื่อนตัวและการเคลื่อนที่
เชิงมวย คือ ท่าทางของการใช้ นวอาวุธในการต่อสู้ แบ่งออกเป็ น เชิงรุก ได้แก่ เชิงหมัด เชิ งเตะ เชิงถีบ เชิงเข่า เชิงศอก
และเชิงหัว เชิงรับ ได้แก่ ป้อง ปัด ปิ ด เปิด ประกบ จับ รั้ง เป็นต้น ซึ่งเชิงมวยนี้ถือว่าเป็ น พื้นฐานสำ�คัญในศิลปะมวยไทย
ไม้มวย หมายถึงการผสมผสาน การใช้หลักพื้ นฐานของศิลปะการต่อสู้ เข้ากั บท่าร่างและเชิ งมวย ถ้าใช้เพื่อการรับเรียกว่า
“ไม้รับ” ถ้ าใช้เพื่อการรุ กเรียกว่า “ไม้ รุก” ไม้มวย ยังแบ่งออกเป็ นแม่ไม้ ลูกไม้ และไม้เกร็ด แม่ไม้ คื อ การปฏิบัติ
การหลัก ที่เป็นแม่ บทของการปฏิบัติ การรุกและรั บ ซึ่งมี ความเกี่ยวข้องกั บองค์ประกอบ ๓ ประการ คือ กำ�ลัง พื้ นที่
ที่ใช้กำ�ลั ง และจังหวะเวลาในการใช้ กำ�ลัง ลูกไม้ คือ การปฏิบัติ การรองที่แตกย่อยมาจากแม่ไม้ ซึ่งแปรผันแยกย่อยไป
ตามการพลิกแพลงของท่าร่างและเชิ งมวยที่นำ�มาประยุกต์ ใช้ และไม้เกร็ด คือ เคล็ดลับต่างๆ ที่นำ�มาปรุงทำ�ให้แม่ไม้ และ
ลูกไม้ที่ปฏิบัติมี ความพิสดารมากยิ่งขึ้น
ไม้มวยนั้น มี การตั้งชื่อไม้มวยต่างๆให้ไพเราะ เข้ าใจและจดจำ�ได้ ง่ายโดยเทียบเคียงลักษณะท่าทางของการต่อสู้
กับชื่อ หรื อลีลาของตัวละคร เหตุการณ์ หรือสัตว์ในวรรณคดี เช่น เอราวัณเสยงา หนุมานถวายแหวน มณโฑนั่งแท่น
อิเหนา แทงกฤช ไม้มวยบางไม้ เรียกชื่อตามสิ่งที่คุ้ นเคยในวิถีชีวิตของคนไทย เช่น เถรกวาดลาน คลื่นกระทบฝั่ง หนูไต่ราว
มอญยันหลัก ญวนทอดแห เป็นต้ น เพราะเมื่อเอ่ยชื่อ ท่ ามวยแล้ว จะทำ�ให้ นึกถึ งท่าทางของการต่อสู้ได้ อย่างชัดเจน
ส่วนเพลงมวย หมายถึง การแปรเปลี่ยนพลิกแพลงไม้มวยต่างๆ ต่อเนื่องสลั บกันไปอย่างพิศดารและงดงามในระหว่างการต่อสู้
ในอดีตมวยไทยชกกันด้วยมือเปล่า หรือใช้ด้ายดิบพันมือ หรือ เรียกกันว่า “คาดเชือก” จึงสามารถใช้มือในการจับ หั ก บิด
ทุ่ม คู่ต่อสู้ ได้ นักมวยจึงใช้ชั้นเชิงในการต่อสู้มากกว่ าการใช้พละกำ�ลั ง จึงเกิดไม้มวยมากมาย แต่เมื่อมวยไทยได้พัฒนาเป็ น
กีฬามากขึ้น มีการออกฎกติกาต่ างๆ เพื่อป้องกันอันตรายที่จะเกิดขึ้นแก่ นักมวย และตัดสินได้ง่าย ไม้มวยที่มีมาแต่อดีต
บางไม้จึงไม่ สามารถนำ�มาใช้ในการแข่งขันได้ และบางไม้นักมวยก็ไม่สามารถ ใช้ได้ถนัดเนื่องจากมีเครื่ องป้องกันร่างกายมาก
ไม้มวยบางท่าจึงถูกลืมเลือนไปในที่สุด