Page 323 - บูรพศิลปิน58

308
บูรพศิลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
นายประสิทธิ์ ศิลปบรรเลง
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นักแต่งเพลง)
พุทธศักราช ๒๕๔๑
เกิด ๑๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๕
ถึงแก่กรรม ๔ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๒
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๖ - รัชกาลที่ ๙)
ประวัติและการทำ�งาน
นายประสิทธิ์ ศิลปบรรเลง เป็นบุตรคนที่ ๖ ของหลวงประดิ ษฐ์ไพเราะ
(ศร ศิลปบรรเลง) และนางโชติ ประดิษฐ์ ไพเราะ มีพี่น้อง ๗ คน เรียนชั้นมัธยมศึกษา
ที่โรงเรี ยนเทพศิ ริ นทร์ จนถึ งชั้นมัธยมปี ที่ ๒ แล้ วย้ ายไปเรี ยนต่ อที่ โรงเรี ยน
ศิริ จักรเพชร จนจบชั้นมั ธยมปีที่ ๖ และเรียนต่ อจนจบมัธยมปีที่ ๘ ที่กระทรวง
ธรรมการ (กระทรวงศึกษาธิ การ) พร้อมกันนั้ นก็ได้ ศึ กษาเพลงไทยและเล่น
เครื่องดนตรี ไทยทุกชนิดจากบิ ดาจนมีความเชี่ยวชาญ นอกจากนี้ยังสนใจดนตรีสากลเป็นพิเศษ จึงได้รับการสนับสนุน
จากบิดาให้เข้าเรียนที่โรงเรียนวิทยาสากล เป็นโรงเรียนสอนดนตรีเอกชนแห่งแรกของประเทศไทย อำ�นวยการสอนโดย
พระเจนดุริ ยางค์ จากนั้นได้ไปเรียนบรรเลงเปียโนกับครู นารถ ถาวรบุตร
พ.ศ. ๒๔๗๗ ได้ติดตามคณะนาฏศิลป์ดนตรีของโรงเรียนนาฏดุริยางค์ กรมศิลปากร ไปแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม
ที่ประเทศญี่ปุ่น นายประสิทธิ์ จึงได้เข้าเรี ยนวิชาดนตรีสากลที่อิมพีเรียล อคาเดมี ออฟ มิวสิค มหาวิ ทยาลัย เก ได
ณ กรุงโตเกียว เป็นเวลา ๔ ปี เป็นคนไทยคนแรกที่สำ�เร็ จได้ ปริญญาตรีทางด้านประพันธ์เพลงและอำ�นวยเพลง
จากมหาวิทยาลัยในต่างประเทศ และได้ เป็นศิษย์ของอาจารย์ชาวเยอรมั น คือ ดร. เคลาส์ ปริงส์ฮาร์ม
พ.ศ. ๒๔๘๑ หลังจบการศึกษาแล้ว นายประสิ ทธิ์ได้เข้ารั บราชการที่กองดุริยางค์สากล กรมศิลปากร และใน
ช่วงรับราชการได้เกิดสงครามมหาเอเชียบูรพาขึ้น จึงได้รับเชิญไปเป็นล่ามภาษาญี่ปุ่น ประจำ�ที่กองทัพไทยเป็นเวลา ๔ ปี
เมื่อสงครามสงบ นายประสิทธิ์ได้ลาออกจากราชการมาเป็นครู พิเศษสอนดนตรีที่สถาบันราชภัฏสวนดุสิต โรงเรียน
พาณิชย์ วิทยาลัย และผู้ สนใจส่วนตัว นอกจากนี้นายประสิทธิ์ ยังได้ รวมทุนกั บญาติพี่น้องจั ดตั้งคณะละครขึ้น ชื่อ
“คณะศิษย์เก่าศิ ลปากร” แสดงเรื่อง “ผกาวลี” เป็นเรื่องแรกได้รับความนิยมมากจนต้องแสดงเป็นครั้งที่ ๒ ต่อมาละคร
เวทีซบเซาลง จึงหยุดกิ จการ แต่นายประสิทธิ์ ยังคงสร้างผลงานอย่างต่อเนื่อง
นายประสิทธิ์ ศิลปบรรเลง ถึงแก่กรรมด้วยโรคปอดอักเสบ เมื่อวันที่ ๔ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๒ สิ ริอายุได้
๘๗ ปี
ผลงานสำ�คัญ
เป็นผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทย นอกจากนี้ยังมีความสามารถด้ านดนตรีสากลเป็นอย่างสูงอีกด้วย โดยเป็นศิษย์
ของพระเจนดุริยางค์ ได้สร้างสรรค์ผลงานเพลงสำ �คัญๆ ไว้เป็นจำ�นวนมาก เป็นคนไทยคนแรกที่ได้รับการยกย่องว่าเป็น
นักแต่ งเพลงระดับคลาสสิก มีรูปแบบของบทเพลงซิมโฟนีชื่อ ไซมิส สวีท (Siamess Suite) บทเพลงนี้ได้ส่งไปประกวด
ที่ประเทศเบลเยียม เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๘ และแสดงในงานประชุมดนตรีแห่งเอเชีย ที่กรุงมนิลา ประเทศฟิลิปปินส์ เป็นที่
๔๑
สมัยรั ตนโกสินทร์