Page 310 - บูรพศิลปิน58

295
บูรพศิ ลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
นางทองหล่อ ทำ�เลทอง
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้ นบ้าน)
พุทธศักราช ๒๕๒๙
เกิด พ.ศ. ๒๔๔๒ ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ถึงแก่กรรม ๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๖
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๕ - รัชกาลที่ ๙)
ประวัติ และการทำ�งาน
นางทองหล่ อ ทำ � เลทอง เป็ นธิ ดาของนายพลอย และนางพรั่ ง
เกิ ดในครอบครัวที่ ผู กพั นกับเพลงพื้นบ้ าน แม้ บิดาและมารดาจะไม่ เล่ นเพลง
แต่ญาติ ผู้ใหญ่หลายคนเล่นเพลงพื้นบ้ าน ทำ�ให้ ซึมซับโดยสายเลื อด ประกอบกับ
ตอนเด็กชอบฟังเพลงพื้นบ้าน เมื่อที่ ใดมีงานมักไปฟังเพลงอยู่เสมอ บางครั้งยังไปช่วย
เขาตี กรับ เคาะไม้ในวงเพลง ถือเป็ นความชอบที่สั่งสมมาตั้ งแต่วัยเด็ก นางทองหล่อ
อยากเรี ยนหนังสือแต่ไม่ได้ เรียนเพราะไม่มีโรงเรี ยน มีแต่พระสงฆ์สอนตามวัด จึงอ่านหนั งสือไม่ ออก เมื่อไม่ ได้เรียนก็
มี เวลาว่างมาก จึงรบเร้าบิดาขอหัดเพลง บิ ดาก็หาครูมาหั ดให้ ชื่อ ทิม นอกจากครูทิมได้สอนร้องแล้ว ยังสอนเทคนิค
ที่ทำ�ให้เสียงดีไม่มี ตกด้วยวิธีต่ างๆ นอกจากนั้นนางทองหล่อยั งได้เรียนรำ�กับครูท้วม (ชาย) และครูชุ่ม ซึ่งสมัยนั้นนิยม
หัดเพลงฉ่อยและเพลงทรงเครื่อง จนในที่สุดนางทองหล่อก็ได้ออกเล่นเพลงฉ่อย ได้ค่าตัวเป็ นผ้าบ้าง เงินสลึงสองสลึง
บ้าง พอย่างเข้าวั ยสาวอยู่กินกับนายทองอยู่ มี อาชีพเป็นลิเก ต่อมาแยกทางกัน
พ.ศ. ๒๔๗๕ เข้ามาประกอบอาชีพในกรุงเทพฯ มีคนรู้จักชักชวนไปเล่นเพลง ได้รู้จักนักเพลงคนอื่นๆ และ
เล่ นเพลงกันเรื่อยมา ชี วิตครอบครัวต่อมาได้อยู่ กินกับนายสายหยุด ทำ�เลทอง อาชีพลิเก ต่อมาเพลงพื้นบ้านเสื่อมลง
พ.ศ. ๒๕๒๐ เริ่มฟื้นฟูขึ้นมาใหม่ โดยกลุ่มศึกษาเพลงพื้นบ้าน โดยมีนางทองหล่อ เป็ นกำ�ลังสำ�คัญในการว่าเพลงและ
ถ่ายทอดเพลงให้ คนรุ่นหลังโดยเต็ มกำ�ลังความสามารถ
นางทองหล่อเป็นแม่เพลงที่มีเสี ยงดีเยี่ยม กังวานไม่เสื่อมคลาย เป็นคนรู้เพลงจริง รู้ลึกซึ้ง กว้างขวาง สามารถ
จำ�เพลงได้นับไม่ถ้วน ไม่เคยเบื่อหน่ายที่จะถ่ายทอดความรู้ให้แก่ทุกคน
นางทองหล่อ ทำ�เลทอง ถึงแก่กรรมด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ ๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๖ สิริอายุ ๙๔ ปี
ผลงานสำ�คัญ
 เป็นผู้มี ความรู้และเชี่ยวชาญเพลงพื้ นบ้านดีเยี่ยม เช่น เพลงปรบไก่ เพลงพาดควาย เพลงฉ่อย เพลงแอ่ว
เคล้าซอ ฯลฯ
 เป็นผู้ถ่ายทอดเพลงและให้คำ�แนะนำ�แก่คนรุ่นหลัง เพื่อได้ชื่นชมและรับรู้เรื่องราวต่างๆ ของเพลงพื้นบ้าน
อย่างดี อุทิศตนเพื่อให้เกิ ดประโยชน์แก่ สังคม
๓๔
สมัยรั ตนโกสินทร์