Page 299 - บูรพศิลปิน58

284
บูรพศิลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
นายเชื้อ ดนตรีรส
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย)
พุทธศักราช ๒๕๔๒
เกิด ๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ถึงแก่กรรม๓๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๓
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๖ - รัชกาลที่ ๙)
ประวัติและการทำ�งาน
นายเชื้อ ดนตรีรส เป็นบุตรของนายโตและนางจำ�ปี ดนตรีรส อาชีพทำ�นา
มีพี่น้องทั้งหมด ๖ คน เริ่มแรกศึกษาที่วัดใหม่ บางกระทิง พออายุ ๘ ปี ได้ย้ายตาม
บิดาไปอยู่ที่บ้านของนายมี ดนตรี ที่อำ�เภอบางบาล จังหวัดพระนครศรีอยุ ธยา
ซึ่งเป็นเจ้าของวงปี่พาทย์ เพราะบิดาเป็ นครูสอนดนตรีไทยอยู่ที่นี่ จึงทำ�ให้มีโอกาส
เรียนปี่พาทย์และแตรวงกับบิดา ด้วยความเพียรพยายามจึงได้ช่วยกันออกรับงาน
หารายได้มาช่ วยครอบครัว และในช่ วงที่ เรียนปี่พาทย์ บิดาได้ ต่อเพลงทางฆ้ อง
วงใหญ่ ต่อเพลงเดี่ยวเชิ ดนอก เดี่ยวพญาโศก ส่วนระนาดเอกได้เพลงเดี่ยวทะแย
 พ.ศ. ๒๔๗๔นายเชื้อ เดินทางเข้ากรุงเทพฯ เป็ นครั้งแรกและได้มาพักอยู่กับอาพริ้ ง ดนตรีรสซึ่งรับราชการอยู่
ที่กรมมหรสพ ได้เรียนดนตรีไทยกับอาพริ้ ง เป็นเวลา ๖ ปี และได้เรียนเครื่องดนตรีหลายชนิด อาทิ ฆ้องใหญ่
ระนาดเอก ระนาดทุ้ม กลองสองหน้า ฯลฯ ได้ศึกษาและต่อเพลงหน้าพาทย์ทั้งหมด (ยกเว้นเพลงองค์พระ)
ในทางระนาดเอก ต่อเพลงเดี่ยวมุ ล่ง เดี ่ยวเชิดนอก เดี่ยวพญาโศก เดี่ยวแขกมอญ เดี่ยวกราวใน
เดี่ยวลาวแพน และอื่นๆ ในทางระนาดทุ้มได้ต่อเพลงเดี่ยวสารถี เดี่ยวพญาโศก และต่อทางเพลงของ
พระยาเสนาะดุริยางค์
 พ.ศ. ๒๔๘๑ ได้ไปอยู่กับวงดนตรีของหลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) และได้อยู่ประจำ�วงของ
หลวงประดิษฐ์ไพเราะเป็นเวลา ๓ ปี ได้เอาใจใส่จดจำ�ทางเพลง ทำ�ให้มีประสบการณ์และความชำ�นาญ
มากยิ่งขึ้น
 พ.ศ. ๒๔๘๔ เดินทางกลับไปอยู่ที่บ้านบางเจ้าฉ่า จังหวัดอ่างทอง และได้แต่ งงานมีครอบครัว ประกอบ
อาชีพทำ�นา ทำ�ไร่ พร้อมมีวงดนตรีไทยเป็นของตนเองจัดแสดงในที่ต่างๆ ภายในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียง
 พ.ศ. ๒๔๘๙ ได้เดินทางมาหางานในกรุงเทพฯ ได้ เป็นผู้ควบคุมวงดนตรีไทยชื่อ วงรัตนสิน ย่านนางเลิ้ง
รับงานแสดงทั่วไป
 พ.ศ. ๒๔๙๖ ได้เข้าทำ�งานที่ แผนกบันเทิงไทย กรมประชาสัมพันธ์ และได้ เป็นศิษย์ครูพุ่ม บาปุยะวาทย์
ต่อเพลงเดี่ยวฆ้องวงใหญ่ ทำ�อยู่ได้ ๕ ปี จึงลาออกจากกรมประชาสัมพันธ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๑ มาสอบเป็น
ข้าราชการที่กองดุ ริยางค์ กรมตำ �รวจ และทำ�อยู่ได้ ๑๐ ปี ก็ลาออก เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๑ ไปเป็นอาจารย์
พิเศษสอนดนตรีไทยในสถานศึกษาต่ างๆ พร้อมทั้ งประกอบอาชีพทางดนตรีไทยเป็นการส่วนตัว นับได้
ว่าเป็นครูที่มี ลูกศิษย์มากมาย สิ่งสำ�คัญประเภทหนึ่งที่นายเชื้อได้เน้นความสำ�คัญในเรื่องของดนตรีไทย
คือการยึดถือแบบแผนขนบธรรมเนียมประเพณี ของดนตรีไทยอย่ างเคร่งครั ด จะอบรมสั่งสอนศิษย์อยู่
๒๘
สมัยรั ตนโกสินทร์