Page 174 - บูรพศิลปิน58

159
บูรพศิ ลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
ศาสตราจารย์พิเศษเฉลิม นาคีรักษ์
ศิลปินแห่งชาติ สาขาทั ศนศิลป์ (จิตรกรรม)
พุทธศักราช ๒๕๓๑
เกิด ๒๑ กันยายน พ.ศ. ๒๔๖๐ ที่จังหวัดอุ บลราชธานี
ถึงแก่กรรม ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๕
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๖ - รัชกาลที่ ๙)
ประวัติ และการทำ�งาน
ศาสตราจารย์ พิเศษเฉลิ ม นาคีรั กษ์ เป็ นบุตรของนายแดง และ
นางคํ่า บิดาเป็นเสมียน มารดาทำ�นา ใช้ ชีวิ ตในชนบทและธรรมชาติ มีความสนใจ
ในการเขียนภาพมาตั้งแต่เด็ก
การศึ กษา เรียนจบระดับประถมศึ กษาและมัธยมศึกษาที่จังหวั ด
อุบลราชธานี ได้รับความรู้ด้านศิลปะจากครูคง ซึ่งจบมาจากโรงเรียนเพาะช่าง
ท่านได้ เดินทางเข้ากรุ งเทพฯ เพื่อเรี ยนต่อที่ โรงเรียนเพาะช่าง เมื่อ พ.ศ.
๒๔๗๗ เรียนจบหลักสู ตร ๔ ปี เรียนวิชาครูประถมต่ออี ก ๑ ปี ที่ ฝึกหัดครูประถมพระนคร เคยได้รับเข้าอบรมวิชา
ทฤษฎีศิ ลปะกับศาสตราจารย์ศิ ลป์ พีระศรี ที่มหาวิทยาลั ยศิลปากร เป็ นเวลา ๖ เดือน ด้านศิลปะไทย ศึกษากับ
พระเทวาภินิมมิต (ฉาย เที ยมสินไชย) นอกจากนี้ยังศึกษาวิชาเครื่องไม้ วิชาจักสาน วิชาเครื่องดิน และมีโอกาสไป
ศึกษาดู งานศิลปหัตถกรรมที่ประเทศญี่ปุ่น การที่ท่านได้รับการศึกษาและมีประสบการณ์อย่างกว้ างขวางนี้เอง ทำ�ให้
ท่านสามารถสร้างสรรค์ผลงานศิลปะได้หลายแบบและหลายเทคนิค
การทำ �งาน ได้เข้ารับราชการเป็นครูสอนศิ ลปะที่โรงเรียนเพาะช่าง เมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๓ ทำ�งานก้าวหน้าใน
หน้าที่ราชการมาโดยลำ�ดับ ได้ รับตำ�แหน่งผู้อำ�นวยการชั้นพิเศษ วิทยาลัยเพาะช่าง, คณบดีคณะศิลปกรรม วิ ทยาเขต
เพาะช่าง และเกษียณอายุราชการ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๐ หลั งเกษียณราชการได้รั บแต่งตั้ งเป็น ศาสตราจารย์พิ เศษ
คณะศิลปกรรม วิทยาเขตเพาะช่าง
เริ่มงานด้านศิลปะอย่างจริงจัง ทำ�งานศิลปะทั้ง ๒ แบบ คือ แบบสากลซึ่งเป็นแบบสมัยใหม่ และแบบประเพณี
ประยุกต์ ท่านใช้เทคนิคและวัสดุ เขียนด้วยสีนํ้า สีนํ้ามั น และสีพลาสติก เรื่องที่เขียน ได้แก่ ดอกไม้ หุ่นนิ่ง ทิวทั ศน์
ภาพคน ส่วนแบบประเพณี วัฒนธรรมไทย เขี ยนในแบบประยุกต์ เขียนด้วยสีนํ้าและสีนํ้ามัน ในด้านสีนํ้าเขียนได้ดีเป็น
พิเศษ จนได้รั บคำ�ชมเชยจาก ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ท่านได้รับฉายาว่ า “ราชาสีนํ้า” ผลงานของท่ านเป็นที่นิยม
ของผู้สะสมศิลปะทั้งในและต่ างประเทศ “ราชาสี นํ้า” ได้มาจากการที่สามารถบังคับพู่กันและสีนํ้าให้เป็นไปตามใจนึก
ได้รวดเร็วฉับไว เป็ นที่นิยมของผู้สะสมศิลปะทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ และเป็นการเขียนภาพที่ดีที่สุดของท่าน ส่ วน
สีนํ้ามัน เกิ ดเอกลักษณ์เฉพาะตั วของท่านคือ ภาพทิวทัศน์ ท่านเขียนด้วย เกรียง ส่วนภาพคน เขียนด้วยพู่กัน ท่านมี
หลักการในการเขียนภาพ คื อ อุดมคติ องค์ ประกอบ การจัดสี ภาพคน บรรยากาศ ควรทำ�อย่ างไร
ศาสตราจารย์พิเศษเฉลิม นาคีรักษ์ ถึงแก่กรรมด้วยภาวะติดเชื้อในกระแสโลหิต เมื่อวันที่ ๒ ธันวาคม พ.ศ.
๒๕๔๕ สิริ อายุ ๘๕ ปี
๒๔
สมัยรั ตนโกสินทร์