Page 153 - บูรพศิลปิน58

138
บูรพศิลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
พระพรหมพิจิตร (อู๋ ลาภานนท์)
เกิด ๒๗ กันยายน พ.ศ. ๒๔๓๓
ถึงแก่กรรม๑๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๘
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๕ - รัชกาลที่ ๙)
ประวัติและการทำ�งาน
พระพรหมพิจิตร นามเดิมว่า อู๋ ลาภานนท์ เข้าศึกษาที่โรงเรียนมหาพฤฒารามเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๓ ต่ อมาเมื่อ
พ.ศ. ๒๔๔๗ ได้เข้าเป็นนั กเรียนช่างเขียนในกรมโยธา กระทรวงโยธาธิการ
เมื่ออายุ ๑๘ ปีได้เข้ารับราชการในตำ�แหน่งช่างเขียน ในกรมโยธาธิการ ต่อมาใน พ.ศ. ๒๔๕๔ กรมโยธาธิการ
ได้ปรับเปลี่ ยนเป็นกรมศิ ลปากร และใน พ.ศ. ๒๔๖๘ ได้ย้ายไปรับราชการกรมรองงาน กระทรวงวั ง ภายหลั งใน
พ.ศ. ๒๔๖๙ ได้โอนไปรับราชการที่ ราชบัณฑิตยสภา ครั้นใน พ.ศ. ๒๔๗๖ ราชบัณฑิตยสภายุบรวมกับกรมศิลปากร
จึงย้ายมาสังกัดกรมศิลปากร จนเกษียณอายุราชการใน พ.ศ. ๒๔๙๙
ในช่วงรับราชการ พระพรหมพิ จิตรได้ ดำ�รงตำ�แหน่ งทางฝ่ายช่างมาโดยตลอด และได้ รับพระราชทาน
บรรดาศักดิ์ เลื่อนขั้นโดยลำ�ดับ คือ ใน พ.ศ. ๒๔๕๖ เป็นขุนบรรจงเลขา ต่อมา พ.ศ. ๒๔๖๓ ได้เลื่ อนเป็นหลวงสมิทธิ
เลขา และ พ.ศ. ๒๔๗๑ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็ นพระพรหมพิจิตร
พระพรหมพิจิตรได้ถวายตั วเป็นศิษย์สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ นายช่าง
ใหญ่แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ผู้ซึ่ งบรรดาศิษย์เรียกว่า “สมเด็จครู” โดยได้ช่วยลอกแบบ เขี ยนแบบขยาย รวมทั้งควบคุ ม
การก่อสร้ างงานที่สมเด็จครูทรงออกแบบไว้ นับได้ว่ าพระพรหมพิจิตรเป็นศิษย์ผู้ใกล้ชิดสมเด็จครู ได้เรียนรู้และได้รับ
การถ่ายทอดวิชาความรู้ด้านศิลปะสถาปัตยกรรมด้วยการลงมือปฏิบัติจริง ส่งผลให้พระพรหมพิจิตรมีความรู้และความ
เชี่ยวชาญด้านสถาปัตยกรรมไทยอย่ างเอกอุ
นอกจากนี้ พระพรหมพิจิตรยังเป็นอาจารย์พิเศษในวิชาสถาปัตยกรรมไทยที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ
มหาวิทยาลัยศิลปากร อีกทั้งยังได้ดำ�รงตำ�แหน่งคณบดีคณะสถาปัตยกรรมไทย มหาวิทยาลัยศิ ลปากรคนแรก ระหว่าง
พ.ศ. ๒๔๙๘ - ๒๕๐๑ อีกด้ วย (พ.ศ. ๒๕๐๒ ขยายหลักสู ตรการศึกษา และเปลี่ยนชื่อเป็นสถาปัตยกรรมศาสตร์ เมื่อ
พ.ศ. ๒๕๐๙)
พรพรหมพิจิตร ถึงแก่กรรมด้ วยโรคหัวใจพิการ เมื่ อวันที่ ๑๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๐๘ สิริอายุได้ ๗๕ ปี
ผลงานสำ�คัญ
 งานออกแบบก่อสร้างจำ�นวนมาก เช่น ศาลาการเปรียญหอระฆัง ซุ้มประตู ของวัดต่างๆ อาทิ ศาลาโรงธรรม
วัดพระพุทธบาท จั งหวัดสระบุรี
 ก่อสร้างและวางผังวั ดพระศรีมหาธาตุ บางเขน กรุงเทพมหานคร ศาลาการเปรียญ เมรุ หอระฆัง
ซุ้มประตู วั ดจักรวรรดิราชาวาส กรุงเทพมหานคร ศาลาการเปรียญ และรั้วด้านหน้า วัดปทุมคงคา
กรุงเทพมหานคร ศาลาการเปรียญ และเมรุวั ดไตรมิตรวิทยาราม กรุงเทพมหานคร ศาลาการเปรียญ
วัดอิ นทรวิหาร บางขุนพรหม กรุงเทพมหานคร หอระฆัง วัดยานนาวา กรุงเทพฯ พระอุโบสถ ศาลา
การเปรียญ และรั้วกั้นเขตสังฆาวาส วัดพระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม
๑๒
สมัยรั ตนโกสินทร์